Roswyde Burgman: "Voor theaters is het verdienmodel weggevallen"

“Het Hoftheater maakt het leven in Salland significant aantrekkelijker. Naar het theater gaan is hier een soort van ‘gezellig onder ons zijn’. Daarnaast speelt de grootte van het theater ook een essentiële rol in kunst en cultuur.” Roswyde Burgman is daarom blij met de steun van overheden, “die dus blijkbaar die belangen ook zien.”

Dit is een artikel in de reeks over welzijnswerk in de provincie Overijssel. Door corona kwam dat grotendeels stil te liggen. Dat betekende – woorden van gedeputeerde Roy de Witte – noodverbanden leggen, puin ruimen en na corona weer door. Hoe doen ‘ze’ dat op verschillende plekken in de provincie.

Roswyde Burgman is directeur-bestuurder van het Raalter Hoftheater, een van de circa twintig OKTO-theaters, kleine en middengrote theaters verdeeld over de provincie. Het Hoftheater is een middengroot theater met 300 stoelen. “Als we die overheidssteun niet hadden gekregen, zou in september/oktober de bankrekening waarschijnlijk leeg zijn. Gelukkig kunnen we gebruik maken van de landelijke steunpakketten en heeft de provincie OKTO aangemerkt voor aanvullende provinciale steun. Als individueel theater zullen het toch vooral ook moeten hebben van de gemeente. Daarom is het fijn dat de relatie met het lokale bestuur goed is!”

“Dat we nog verder kunnen komt ook door de grote schare vrijwilligers van ‘t Hoftheater. We hebben acht mensen op de loonlijst, waaronder ik zelf, daarnaast nog enkele oproepkrachten, verder wordt het theater gerund door honderd vrijwilligers. Voor hen hadden we geen werk meer toen begin maart van het ene op het andere moment de deuren dicht moesten, maar ook geen onkosten. Dat scheelt.” Het eerste optreden dat niet meer doorging was trouwens op vrijdag de dertiende. Henry van Loon zou komen. Uitverkochte zaal.

Leefbaarheid
“Ik prijs me echt gelukkig met de gemeente Raalte dat een bestuur heeft dat het belang van theater inziet. Een plaats met een theater is veel aantrekkelijker om te blijven wonen, of om je te vestigen. Een theater maakt de leefomgeving van dorpen en het platteland significant aantrekkelijker. Het theater is een gezellig avondje uit. Niet zoals in de grote zalen dat je er op chique met z’n tweeën naar toe gaat, maar vaak met een groep vrienden, of dat je hier kennissen ontmoet. Je wordt bij wijze van spreken door de buurvrouw ontvangen, komt dorpsgenoten tegen, in ons theater kom je thuis, het is een zaal van jezelf!”

Kunst en cultuur
"De kunst heeft ook een enorm belang bij dit soort theaters. Het zijn plekken waar gezelschappen beginnen. Wij begeleiden samen met de andere Overijsselse kleine theaters nieuwe makers op het podium. Dat is een programma van OKTO voor talentontwikkeling, met provinciale steun opgezet. We volgen ze, bieden ze kansen, creëren mogelijkheden om door te stoten naar de grotere zalen. We zijn ook een zaal waar nieuwe producties uitgeprobeerd worden. Iemand als Youp van het Hek is daar heel principieel in. Die begint in de kleinste zalen om iedereen een kans te geven. Daar komt bij dat specifiek ons theater vanwege zijn ronde vorm heel geschikt is voor try outs. De artiest en het publiek zitten heel dicht op elkaar. Je voelt dan precies wat werkt en waar je nog wat moet aanpassen.
Vergeet niet het enorme bezoekerspotentieel. Van de 17-miljoen Nederlanders wonen er maar 5 miljoen in de grote steden. De rest dus niet!”

Na corona
“Kort voor de zomerstop mochten we weer open. In het begin met maximaal dertig mensen in het gebouw. Die had ik al binnen met cast, crew en de barbezetting. Later werden dat er honderd. Toen hebben we nog één optreden gehad met dertig mensen in de zaal, drie keer een uur. Feitelijk kon dat niet uit. Maar je wil het publiek wat bieden en de artiest een kans geven. We hebben ook nog schoolmusicals opgenomen van leerlingen die de basisschool verlieten, zodat ze die thuis konden laten zien. Maar toen werd het al zomer. Dan is er geen programmering, dan hebben mensen ook geen zin naar het theater te gaan.

Hoe verder
In de tweede helft van augustus mogen we weer. Zoals het nu lijkt tenminste, ik weet ook niet wat corona nog gaat doen… Maar ook met de huidige regels gaat dat voor ons nog flink tegenvallen. Van de 300 stoelen kunnen we er maximaal 90 bezet hebben om die anderhalve meter te waarborgen. Daarmee kan ik geen voorstelling kostendekkend krijgen. Het hele verdienmodel is weg. Voor ons als schouwburg, maar ook voor de andere zalen én voor de gezelschappen. Als die straks weer het podium op gaan moet er iedere avond geld bij. Het verdienmodel is gebaseerd op die capaciteit van 300 stoelen, dus dat klopt niet meer.”

Corona zal volgens Roswyde Burgman zijn sporen daarom behoorlijk achterlaten. “Het zijn vaak creatieve mensen die in het theater staan. Velen van hen komen met alternatieve voorstellingen, of komen op andere manieren wel weer ergens aan de slag. Maar dat is op individueel niveau. Als je naar de sector als geheel kijkt, hoe gaan we dat financieel weer op orde krijgen? Daar zijn we nog lang niet uit. Daar zullen nog harde noten over gekraakt moeten worden!”